Bart's Books, Tiệm Sách Có Một Không Hai

Vào những năm cuối của của thế kỷ 20 bước sang đầu thế kỷ 21, với sự phát triển của việc buôn bán trên mạng, những công ty bán sách lớn ở Mỹ như Barnes & Noble, Borders lần lượt đóng những cửa tiệm bán lẻ của họ ở khắp nơi trên nước Mỹ. Bây giờ chỉ còn lại những tiệm sách độc lập nhỏ ở các địa phương. Đa số những tiệm sách còn tồn tại đều mang những nét đặc thù để lôi cuốn người yêu sách từ phương xa đến hay những người khách quen thuộc ở địa phương của họ.

Một trong những tiệm sách này là tiệm Bart's Books xinh xắn và đáng yêu ở thành phố Ojai, một thành phố nhỏ với khoảng 7,000 dân, chỉ cách Santa Barbara nửa tiếng lái xe về phía Đông. Tiệm sách này do ông Richard Bartindale thành lập vào năm 1964 với phần lớn các kệ sách nằm ở ngoài trời. Hầu hết những sách bán ở đây là sách cũ. Nhìn những kệ sách chỉ được che bằng một mái hiên ngắn, khách đến sẽ hỏi ngay là vào mùa mưa, tiệm phải làm gì để tránh cho sách bị ướt. Câu trả lời giản dị đến bất ngờ là tiệm không cần làm gì hết, chỉ che như vậy thôi. Đó là nhờ vào khí hậu đặc biệt của thành phố Ojai, không có gió lớn nên nước mưa không hề bị thổi chéo để làm ướt sách. Cũng vì điểm này nên khó có một nơi khác có thể có một tiệm sách tương tự.

Hình 1 - Bảng hiệu của tiệm Bart' Books

Hình 2 - Những kệ sách ở phía ngoài của tiệm

Hình 3 - Một người khách đang đứng lựa sách

Bart's Books nằm ở góc đường nên hai mặt phía ngoài của tiệm có những kệ chứa đầy sách mà khách có thể tự do đứng lựa sách. Phần lớn những cuốn sách trưng bày ở đây là sách bìa cứng. Một điểm đặc biệt khác là những kệ sách này không có cửa khóa. Tiệm mở 7 ngày trong tuần từ 10g sáng đến 6 giờ chiều. Khách đến trước hoặc sau giờ mở cửa vẫn có thể mua sách từ những kệ bên ngoài này. Mỗi cuốn sách đều có ghi giá, khách lựa sách xong chỉ cần bỏ tiền vào hộp đựng tiền sau cánh cửa của tiệm. Với những nét đặc trưng kể trên, Bart's Book đã được nhắc đến nhiều trên sách báo, phim ảnh. Trong một bộ phim tài liệu, người ta còn giấu kín một chiếc camera trong một xe tải đậu bên kia lề đường để nghiên cứu tính trung thực của khách, có bao nhiêu người thực sự bỏ tiền vào hộp đựng tiền sau giờ mở cửa để trả tiền mua sách khi không có ai ở bên cạnh.

Hình 4 - Giờ mở cửa của tiệm với bảng cho biết nếu mua sách
sau giờ mở cửa thì chỉ cần thẩy tiền cắc vảo hộp
đựng tiền ở cửa.

Hình 5 - Hộp đựng tiền ở cửa

Bên trong tiệm sách là một không gian rộng rãi với thật nhiều kệ sách có ghế ngồi đọc. Người đến sẽ bị cuốn hút với hàng chục ngàn cuốn sách trên những kệ sách vây quanh gồm đủ hết hạng mục cho mọi người lựa chọn, từ lịch sử đến khoa học, nghệ thuật, du lịch, tiểu thuyết, v.v... Khách đến không nhất thiết phải mua sách, có thể ngồi đọc cả ngày cũng không ai than phiền cả.

Hình 6 - Kệ sách trong tiệm

Hình 7 - Dãy kệ sách gần cửa ra vào

Hình 8 - Thêm nhiều kệ sách nữa

Trước đây tiệm sách này là nhà của ông Richard Bartindale, nên một phần căn nhà được giữ là và đó là lý do một số kệ sách nằm bên trong phòng. Ngay cả nhà bếp cũ cũng được trưng dụng để bày sách.

Hình 9 - Sách trưng bày trong nhà

Hình 10 - Trên kệ bếp cũ

Hình 11 - Trong tủ đựng thức ăn hay ly chén cũ

Ngoài sách vở, tiệm còn trưng bày một số đồ gốm của các nghệ nhân trong vùng để tăng thêm nét nghệ thuật của nơi này.

Hình 12 - Đồ gốm của các nghệ nhân trong vùng

Hình 13 - Một bình hoa

Tôi ghé đến tiệm sách này cách đây vài tuần và dĩ nhiên không thể ra về tay không. Khi đứng xem những kệ sách ở phía ngoài, tôi lựa được hai quyển sách, giá chỉ có 1 đô cho hai quyển. Quá xá rẻ luôn! Một trong hai quyển sách đó là quyển sách Pháp tựa đề "Les Contes Drolatiques" (Những câu chuyện khôi hài) của nhà văn Honoré de Balzac được xuất bản vào năm 1855. Nếu cuốn sách này nằm trong điều kiện tốt hay hoàn hảo có lẽ cũng phải mất vài trăm dollars mới mua được. Honoré de Balzac (1799-1950) là một nhà văn nổi tiếng của Pháp. Cách viết của ông đã ảnh hưởng đến một số nhà văn lớn, trong đó có cả văn sĩ Charles Dickens. Cuốn sách Les Contes Drolatiques được viết theo lối cổ nên cũng khá khó đọc. (thí dụ: người phụ nữ nghèo khó được viết là "la paouvre damoiselle" thay vì "la pauvre demoiselle" như ngày nay).

 

Hình 14 - Bên ngoài tiệm sách

Hình 15 - Hai quyển sách mua từ Bart's Books

Trước khi về, tôi được nhân viên tiệm sách cho biết hàng tháng tiệm bán được khoảng 10,000 cuốn sách, một số sách không nhỏ. Nếu có dịp đi ngang Santa Barbara thì Bart's Book có lẽ sẽ tạo thêm sự thú vị cho chuyến đi của các bạn.

3/20/2022.